Inceleme: Yunanca'da Selamlasma

Geia sas,

Aslında bu temel konuya çok kez, parça parça da olsa değindik. Fakat bu yazıda, selamlaşma kelimelerinden, farklarından, "statülerinden", nasıl karşılandıklarından ayrıca bahsedelim dedim. 

Haydi biraz da "selamları" inceleyelim.


Γεια! (Ya) : Selam!

Bizden büyük veya ekstra saygı gösterdiğimiz kimselere denmemesi iyi olacak bu tabir, genelde arkadaş ortamında kullanılır. 

Latin harfleri ile yazarken "Geia" olarak yazmanızı şiddetle öneriyorum. İyi Yunanca konuşup yazan biri, asla "Ya" yazmaz, yalnızca böyle okuyacağını bilir.

Peki geia, nasıl oluyor da "ya" diye okunuyor? Dikkat: ei sesi "i" olarak okunur. O zaman "Gia" kalır elimizde. "Gi" sesi ise "ya" olarak okunur, dolayısıyla "Yaa" sesi çıkar ortaya. 

İşin özü; "geia" yazılır, "ya" okunur, samimi ortamda söylenir.


Γεια σου! (Ya su) : Selam (sana)!

Ben bunu en iyi şekil ile, "selam sana!" olarak çeviriyorum. "Sou" kelimesi, kelimenin "tek bir kişiye" söylendiğini gösteriyor. Kelime aslında "Selamın!" diyor. Aynı şekilde, kaba olmamakla birlikte, kibar bir deyiş de değildir. Geia tabirine nazaran, geia sou'yu daha sık duyarız. Ayrıca Yunanca'da "ou" daima "u" okunur. Sou yazıp, su okuyacağız.

Kısa süre önce kaybettiğimiz büyük sanatçı Dimitris Mitropanos
zeimpekiko oynuyor.

Aynı şekilde, hiç Yunanca bilmeyenin de bildiği "Niko mu" tabiri, "Niko mou" olarak yazılmalı. Hiçbir Yunan okunduğu gibi "mu, su, pu" yazmaz: kelimeyi daima mou, sou, pou olarak bırakır.

Bir de ayrıntı verelim, örneğin güzel bir tavernada ouzolar içiliyor, danslar ediliyor. Yaşlı bir amca, elinde ouzo bardağı, Kosta isimli zeimpekiko oynayan gence bağırıyor: Geia sou re Kosta! 

Yani "Helal sana be Kosta, selam olsun sana!" gibi bir anlamdan bahsedebiliriz. "Ela, geia, geia sou" gibi bazı tabirler ile çok farklı alanlarda karşılacağız işin özü.


Γεια σας! (Ya sas) : Selam (size)!

Geldik kibar-saygılı versiyona. Bu kelimeyi de "Selamınız! Selamlar size!" olarak açıklayabiliriz. Ayrıca bir "topluluğa" hitap ederken de bunu kullanırız. Bakınız, yazının en başında sizlere, geia sas diye hitap ettim, çünkü karşımda birden fazla kişi var.


Χαίρεται! (Herete) : Selamlar!

Bunca yıllık Yunanca serüvenimde iki kereden fazla duymadım bu kelimeyi. Biraz daha ağır, daha ağdalı, günlük hayattan uzak. Tabii bilmenizde fayda var, yeri geldiğinde "artistlik yapmak için" de kullanılabilir. :)


Hayatın içinden: Paidia, "çocuklar" demektir. Γεια σας ρε παιδιά! : "Selam size vre çocuklar!" anlamı, bir "Hey guys!" edasında Türkçe için çok kullanışlı olmasa da, Yunanca'da çokça kullanılır.

*